Dula Sa Panahon Ng Pananakop Ng Mga Amerikano 1iju

DULA: SA PANAHON NG AMERIKANO

(1900-1941)

 Patuloy

na pumailanlang ang mga tema ng nasyonalismo at pagmamahal sa bayan sa lahat ng anyo ng mga akdang panliteratura sa panahon ng pagdating ng mga Amerikano. (Espina, et.al, 2009)

 Sa

dulang Pilipino higit na sumingaw ang diwang makabansa. Ang mga mandudulang Pilipino ay nakaranas na maaresto, mabilanggo, at mabigyan ng babala.

SEVERINO REYES 

Severino Reyes

Siya ay mas kilala bilang Lola Basyang, ay itinuturing na Ama ng Sarsuwela. Isa siyang mahusay na direktor at manunulat ng dula.  Nang itinatag ang Liwayway noong 1923, si Reyes ang naging unang patnugot nito.  Siya rin ay nagsilbing pangulo ng Aklatang Bayan at ginawang kasapi ng Ilaw at Panitik. 

SEVERINO REYES  Sa

edad na 41, siya’y nagsimula na magsulat ng mga dula.  Ang R.I.P., noong 1902 ang una niyang dula.  Sa parehong taon, isinulat niya ang Walang Sugat, na masasabing isa sa mga pinakakilala niyang akda.

SI LOLA BASYANG  Nagsimula

ang Lola Basyang noong siya ay naging punongpatnugot sa Liwayway.  Naalala niya ang matandang babae na kapitbahay ng kanyang kaibigan sa Quiapo  Ang pangalan ng babae ay Gervacia Guzman de Zamora o mas kilala sa Tandang Basyang.

AURELIO TOLENTINO

 Aurelio

Tolentino  mandudula,nobelista, at orador sa wikang Espanyol, Tagalog, at Pampango, bukod sa pagiging katipunero.  Kasama ni Tolentino si Andres Bonifacio sa paghahanap ng kanilang mga lihim na kuta sa kabundukan.  Bumuo siya ng samahan na Junta de Amigos.

MGA TANYAG NA DULA

 Aurelio

Tolentino  “Sumpaan”- sarsuwelang may tatlong yugto.  “Filipinas at España”- dulang makabayan na may dalawang yugto.  “Rizal Y Los Dioses”- isang operang Tagalog na puno ng sagisag na pambansa.  “Sinukuan”- isang sarsuwela ng may tatlong yugto at ang paksa ay politika.

MGA TANYAG NA DULA

 Aurelio

Tolentino  “Ang Makata” – sarsuwelang may isang yugto at ang paksa ay politika.  “La Rosa”- sarsuwelang may isang yugto.  “Manood Kayo”- mga awit at mga pangyayaring pinag-ugnay sa tatlong yugto.  “Bagong Kristo” –dulang may  paksang panlipunan.  “Luhang Tagalog”- dulang pangkasaysayan at obra maestra niya.

MGA ANYO NG DULAAN SA PANAHON NG AMERIKANO 

-

-

-

DULANG SEDISYOSO O DULANG MAKABAYAN Dulang politikal na namalasak noong panahon ng Amerikano. Ang “Tanikalang Ginto” ni Juan K. Abad(ang unang pagtatanghal ay noong 1902) ay kumakatawaan sa protesta laban sa imperyalismong Americano. Tungkol sa temang pag-iibigan na may trahedyang katapusan. Dalita-simbolo ng Pilipinas, Maimbot- Amerika.

Naging bahagi ito ng kasaysayan ng dula sa Pilipinas nang pigilin ng puwersa-militar ng mga Amerikano ang pagtatanghal ng dulang nabanggit sa Batangas noong Mayo 10, 1903.  Siya ay pinaratangan ng salang sedisyon at nahatulang magbaad ng multang 2,000 dolyares at mabilanggo nang dalawang tao.  Subalit binago ng Korte Sumprema ang hatol noong 1906 at pinawalang sala ang mandudula. 

PAGSUSURI

PAGSUSURI BUOD  REAKSYON  KATANUNGAN 

PAGSUSURI

NOBELA: SA PANAHON NG MALAYA

(1900-1941)

 Sinasabing

ang nobela ay nababahiran ng kultura’t lipunang Pilipino.

 Ito’y

unang lumabas nang paserye sa mga unang pahayagan tulad ng “Ang Kapatid ng Bayan”, “Ang Kaliwanagan” at “Muling Pagsilang”.

 Mula

sa unang dekada ng ikadalawampung taon, ang nobela o kathambuhay ay tinangkilik na ng mga mambabasa lalo na nang dumami ang mga mamamayang natutong bumasa’t sumulat dahil sa pagbubukas ng mga paaralang publiko.