Bicolano Proverbs m3g1x

PART IV : BIKOL ORAL LITERATURE

MGA KASABIHAN Collected by: Romeo Villar ‘68 Antonio Enteria ‘68 Ernesto Cayetano ‘68 Benedicto Almazar ‘68

1. Kun igwang isinangat, igwang magagawad. 2. Lambang pangpang, igwang kahampang. 3. An maraot sa imo dai mo na gibohon sa iba 4. An kahigusan tugang nin kayamanan. 5. May talinga an daga, may pakpak an bareta. 6. Nahihiling an labot kan dagom, dai nahihiling an labot kan patok. 7. An nagtuturog na buyod, ina-anod. 8. An matinao, maginibo. 9. Aanohon pa an sakate kun gadan na an kabayo. 10. Kun sa lubang maghayop, puling an madadakop. 11. An dai magsalingoy sa pinaghalean, dai makakaabot sa padudumanan. 12. An magtubod sa osip, daing sadiring isip. 13. Pag-inapod na utang pirit na babayadan. 14. An matakot sa doron daing aanihon.

15. An laog kan puso minaluwas sa nguso. 16. Suba-suba kun salan, totoo kun tamaan. 17. An pagsol-sol huri. 18. Dai nanggad pabayaan an dapat magibo ngonian. 19. Kun daklagon kan gapo, baloson mo nin tinapay. 20. Sa ibong kan panginoron igua nin liwanag. 21. Daing maniwang na manok, sa gotom na botbot. 22. Mayong maraot na banhi sa marhay na daga. 23. Kun ano an itinanom iyo an aanihon. 24. An makatios nin saquit makamit nin langit. 25. An pamansag pabayaan, ta sa gibo mamasdan. 26. Kun may aso may kalayo. 27. An matinios, aki nin Dios. 28. Isipon dangan gibohon. 29. An paroy dai minadolok sa manok. 30. An bonot kun harani sa kalayo namamakot. 31. Maski anong tagas kan asero minalomoy sa kalayo. 32. An tawong matuturognon magagadanon. 33. An sentabong nasa kamot mas marhay kan pisong naglalayog. 34. Kun saen makulog duman an dapog. 35. Gustong magpagasto habong maggastos. 36. An tapayas dai mabungang bayawas. 37. An sakong daing laog dai matindog.

38. An tawong madenescarga makinarga. 39. Pag an tubig hararom dai nin girong alagad kun makarawkasaw hababaw. 40. Dai ka magbilang kan siwo kun dai pa nahihimsa. 41. Aahon pa an palapala kun gadan na an kalabasa. 42. Noarin ka pa mapandong kun basa na? 43. Tanoson an kahoy alintanang sadit pa. 44. Dai kang gayo magseguro nag-oogbos pa an pako. 45. Kuhit saka kasili nagkakahiliñgan sa kawali. 46. Laman dai nanggad masuhay sa tulang. 47. Namamaanan an labot kan dagum alagad an labot kan patok dai. 48. An matakot sa doron daing aanihon. 49. Mayong maraot na pluma sa tawong marhay pumirma. 50. An magdaya, dadayaon man. 51. An maggnisi sa sala nin iba pagngingisihan man nin talaga. 52. An pasiensia mapait alagad an bunga mahamis. 53. Marhay na makanood maglikay sa ladawan nin iba. 54. Mayong pangpang na dai nin kabarang. 55. Dakul an nanonodan kan madonong sa tonto ki kan tonto sa madonong na tawo. 56. Ngonian makosog ka, noodma maluya ka pa. 57. Halangkaw an saimong namumugtakan, hababang daga an saimong pupulian. 58. An seguro pirme, aliwalas pierde. 59. Mayong nagadan na daing sarahotan. 60. An tawong tubod sa osip dai nin sadiring isip.

61. An marhay na dangog, labi sa magayon na lawog. 62. Bakong bulawan an gabos na nagkikintab. 63. An putikon, tugang nin parahabon. 64. Kun sain an devocion, duman an tentacion. 65. Kun sain naghale, duman man mapuli. 66. An pagpababa, magpaitaas, anas igwang karahayan asin karatan. 67. An napupunta kan puso dai ikaroso. 68. Aldaw mo ngonian, aldaw ko mannoogma. 69. An prusision sain man maghale duman man guiraray mapuli. 70. An tawong daing gibo tugang kan demonio. 71. An kagalangan lingcod sa buhay. 72. An aking magalang, kaogmahan nin magurang, kayaman kan banwaan. 73. An gapong malitong dai lulumoton. 74. Kon ano an gibo iyo an pakinabang. If a person does something either good (or bad) he will receive something good (or bad). 75. An utang ni Juan dai pwedeng magbayad si Pedro. Juan’s debt can’t be paid by Pedro. We should pay our own money. 76. An katoy kataid nin apdo. The liver is near the kidney – is another expression of “an nagom kataid nin pait” (deliciousness is near sourness) – meaning – that we should think that we are near sufferings even we are happy now. 77. An naglalakaw na naluway natotonok na hababaw – vice-versa. 78. Dai bale mahulog basta sa langog It is better to fall (high) from a tall coconut tree. Meaning – if someone is married to a rich man (or woman), he will not have to worry when he meets an accident because he is already rich. 79. Hararom matunuk an makaskas maglakaw. Meaning – Those who are not careful are liable to sustain grave injuries.

80. Makiiba ka sa mararahay ta dai mahaloy magiging saro ka sainda. Meaning – If you associate with good people you will also be like in the near future. 81. Bukahon mo an mata mo, pintoon mo an ngoso mo. Meaning – Be silent but watchful. 82. Matakot ka sa ngoso maski an sadiri mo. Meaning – Beware of gossips (especially malicious gossips). 83. Mayong aking tiko sa inang tataong magpasuko. There is no crooked child for a mother who knew how to discipline. 84. Kun doros an ilinaom, bagyo an aanihon. One who sews wind will reap typhoon or strong winds. 85. An katotohanan minaluwas man lano guiraray. Truth will always come out 86. An sundang na mangurol kun makalugod maumay man haloy. Meaning – A wound inflicted by a dull bolo does not heal easily. 87. An ayam na kirikol an ikog durolakon. Meaning – A dog with a curled tail is a trouble-maker. 88. An taong mapuka nakakakua asin nakakaanab pa sa iba. Meaning – An industrious and watchful man always gets something and even things that belong to another. 89. An tubig na makarasaw-kasaw hababaw. Meaning – A shallow river is noisy. 90. An tubig na daing girong hararom. Meaning – A deep river is silent. 91. An sadit nakakapuling. Meaning – Beware of small beings or things because they also sting. 92. An totoong tobo mahamis sagkod sa puro. Meaning – A genuine thing leaves nothing to be desired.

Previous

Next