Ano Ang Dula 6pof

Ano ang Dula?

DULA… 

ay isang akdang pampanitikan na ang layunin ay itanghal sa pamamagitan ng pananalita, kilos at galaw ang kaisipan ng may-akda.



ay isang uri ng panitikang ang pinakalayunin ay itanghal sa tanghalan. Sinasabing ito ay paglalarawan sa madudulang bahagi ng buhay.



Taglay nito ang katangiang umiiral sa buhay ng tao gaya ng pagkakaroon ng mga suliranin o mga pagsubok na kanyang pinagtagumpayan o kinasawian.



Ayon kay ARISTOTLE, ay isang sining ng panggagaya o pag-iimita sa kalikasan ng buhay. Ipinapakita nito ang realidad sa buhay ng tao gayundin ang kanyang mga iniisip, ikinikilos, at isinasaad.

Tatlong Anyo ng Dula 

Iisahing Yugtong Dula o Duladulaan - binubuo lamang ng isang yugto o maikling dula.



Dadalawahing Yugtong Dula - binubuo ng katamtamang haba ang dula, hindi gaanong maikli at hindi din gaanong kahaba, at karaniwang dadalawahing yugto lamang.

Tatatluhing Yugtong Dula - binubuo ng mahabang dula at mayroon tatlong yugto. 

Tatlong bahagi ng Dula: 1. Yugto - ang bahaging ito ang ipinanghahati sa dula. Inilaladlad ang pangmukhang tabing upang magkaroon ng panahong makapahinga ang mga nagsiganap gayundin ang mga manonood.  2. Tanghal - ang bahaging ito ang ipinanghahati sa yugto kung kinakailangang magbago ng ayos ng tanghalan.  3. Tagpo  ito ang paglalabas-masok sa tanghalan ng mga tauhang gumaganap sa dula. 

Mga Uri ng Dula: 1. Trahedya - sa dulang ito’y mahigpit na tunggalian. Mapupusok ang mga tauhan at ginagamitan ng masisidhing damdamin. Ito’y nagwawakas sa pagkasawi o pagkamatay ng mga pangunahing tauhan.  2. Komedya - ang uring ito’y nagtatapos na masaya sapagkat ang mga tauhan ay nagkakasundo. Ang wakas ay kasiya-siya sa mga manonood.  3. Melodrama - ang dula ay nagwawakas na kasiya-siya sa mabubuting tauhan bagama’t ang uring ito’y may malulungkot na sangkap. Kung minsan ay labis ang pananalita at damdamin sa uring 



4.

Parsa

- ang layunin ng dulang ito’y magpatawa sa pamamagitan ng kawili-wiling pangyayari at mga pananalitang lubhang katawa-tawa.  5. Saynete - ang pinakapaksa ng uring ito ay mga karaniwang ugali. Katulad ng parsa, ang dulang ito ay may layuning magpatawa.  6. Tragikomedya - Kung magkahalo ang katatawanan at kasawian gaya ng mga dula ni Shakespeare na laging may mga tauhang katawa-tawa tulad ng payaso para magsilbing tagapagpatawa, subalit sa huli’y nagiging malungkot na dahil nasasawi o namamatay ang bida o ang mga

Sangkap ng Dula 

SIMULA

Tagpuan - panahon at pook kung saan naganap ang mga pangyayaring isinaad sa dula 

Tauhan - ang mga kumikilos at nagbibigay-buhay sa dula; sa tauhan umiikot ang mga pangyayari; ang mga tauhan ang bumibigkas ng dayalogo at nagpapadama sa dula 

Sulyap sa suliranin - bawat dula ay may suliranin, walang dulang walang suliranin; mawawalan ng saysay ang dula kung wala itong suliranin; maaaring mabatid ito sa simula o kalagitnaan ng dula na nagsasadya sa mga pangyayari; maaaring magkaroon ng higit na isang suliranin ang isang dula 



GITNA

Saglit na kasiglahan - saglit na paglayo o pagtakas ng mga tauhan sa suliraning nararanasan 

 Tunggalian

- ang tunggalian ay maaaring sa pagitan ng mga tauhan, tauhan laban sa kanyang paligid, at tauhan laban sa kanyang sarili; maaaring magkaroon ng higit sa isa o patungpatong na tunggalian ang isang dula  Kasukdulan

- climax sa Ingles; dito nasusubok ang katatagan ng tauhan; sa sangkap na ito ng dula tunay na pinakamatindi o pinakamabugso ang damdamin o kaya’y sa pinakakasukdulan ang tunggalian



WAKAS

Kakalasan - ang unti-unting pagtukoy sa kalutasan sa mga suliranin at pag-ayos sa mga tunggalian 

Kalutasan - sa sangkap na ito nalulutas, nawawaksi at natatapos ang mga suliranin at tunggalian sa dula; ngunit maaari ring magpakilala ng panibagong mga suliranin at tunggalian sa panig ng mga manonood. 

Elemento ng Dula Iskrip o nakasulat na dula - ito ang pinakakaluluwa ng isang dula; lahat ng bagay na isinasaalang-alang sa dula ay naaayon sa isang iskrip; walang dula kapag walang iskrip 

Gumaganap o aktor - ang mga aktor o gumaganap ang nagsasabuhay sa mga tauhan sa iskrip; sila ang nagbibigkas ng dayalogo; sila ang nagpapakita ng iba’t ibang damdamin; sila ang pinanonood na tauhan sa dula 

Tanghalan - anumang pook na pinagpasyahang pagtanghalan ng isang dula ay tinatawag na tanghalan;tanghalan ang tawag sa kalsadang pinagtanghalan ng isang dula, tanghalan ang silid na pinagtanghalan ng mga mag-aaral sa kanilang klase  Tagadirehe o direktor - ang direktor ang nagpapakahulugan sa isang iskrip; siya ang nag-i-interpret sa iskrip mula sa pagpasya sa itsura ng tagpuan, ng damit ng mga tauhan hanggang sa paraan ng pagganap at pagbigkas ng mga tauhan ay dumidipende 

Manonood - hindi maituturing na dula ang isang binansagang pagtanghal kung hindi ito napanood ng ibang tao; hindi ito maituturing na dula sapagkat ang layunin ng dula’y maitanghal; at kapag sinasabing maitanghal dapat mayroong makasaksi o makanood 